آسیبشناسی فقهی، قانونی و اقتصادی اوراق بانک قرضالحسنه مهر ایران
اوراق حق تقدم قرض الحسنه ؛ اوراق قرض الحسنه ؛ اوراق مهریزان ؛ بانک قرض الحسنه مهر ایران ؛ قرض الحسنه
سومین همایش ملی قرض نیکو؛ با تاکید بر تجربه عملیاتی بانکداری قرض الحسنه
1402/2023
چکیده
قرض الحسنه از جمله عقود شرعی است که در آیات و روایات مورد تأکید زیادی قرار گرفته است. احیا سنت قرض الحسنه یکی از بهترین راهبردها برای حمایت از نیازمندان و توانمندسازی آن ها است. اوراق قرض الحسنه یکی از ابزارهایی است که می تواند به ترویج فرهنگ قرض الحسنه و تأمین مالی پروژه های کلان و عمومی (طرح های عام المنفعه) کمک کند. در اسفند ماه سال 1401، بانک قرض الحسنه مهر ایران به عنوان اولین بانک تخصصی حوزه قرض الحسنه اقدام به انتشار اوراق مهریران کرد. در این پژوهش این اوراق به لحاظ فقهی، قانونی و اقتصادی مورد آسیب شناسی قرار گرفته است. از نظر فقهی اوراق مذکور با شبهه قرض به شرط قرض مواجه است. از جنبه قانونی، اگرچه اوراق مهریران به عنوان اوراق قرض الحسنه منتشرشده است ؛ اما ماهیت آن به اوراق حق تقدم تسهیلات قرض الحسنه نزدیک تر است و انتشار اوراق حق تقدم تسهیلات قرض الحسنه از نظر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار جایز نیست. در نهایت از منظر اقتصادی، انتشار این اوراق تأثیر چندانی بر افزایش توان وام دهی بانک ندارد و نمی تواند به تسهیلات دهی به نیازمندان بدون نوبت و الزام به سپرده گذاری منجر شود.